Sırma Üç: “Sporcu Lisans ve Vize Yönetmeliklerindeki Değişiklikler (1)”
Sitemizin köşe yazarı Sırma Üç, “Sporcu Lisans ve Vize Yönetmeliklerindeki Değişiklikler” başlıklı yazı serisiyle sizlerle. Toplamda üç yazıdan oluşan yazı serisinin birincisi aşağıda yer almaktadır:
Sporcu Lisans ve Vize Yönetmeliklerindeki Değişiklikler (1)
Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın 14 Aralık 2019 tarihinde 30978 sayı ile Resmi Gazete’de yayınlanan Sporcu Lisans, Vize ve Transfer Yönetmeliği uyarınca Türkiye Voleybol Federasyonu, Türkiye Basketbol Federasyonu ve diğer ilgili federasyonlar kendi sporcu lisans ve vize yönetmeliklerini güncelleyerek yayınladılar.
2020 Mart ayında pandemi döneminin başlaması ile birlikte tüm alt yapı müsabakaları durdurulup, 2020-2021 sezonunda da müsabakalar oynanmadığı ve sporcu lisansları, transferleri gibi konular önceliğini yitirdiği için yönetmeliklerdeki önemli bazı değişiklikler dikkati çekmedi.
Konuyla ilgili yazılarımda ilgili yönetmeliklerin 18 yaş altı yani alt yapı sporcuları ile ilgili bölümlerine dikkat çekmeye ve voleybol ile basketbol branşlarında bu kategorilerdeki güncellemeleri açıklamaya çalışacağım.
Bu yazımda yeni tanımlarla konuya giriş yapmak istiyorum.
SPORCU KARTI ve SPORCU LİSANSI
Sporcu Kartı kişinin, zihinsel ve fiziksel gelişimini sağlamak ve eğlenmek amacıyla spor yaptığını gösteren belgedir. Sporcu kartı, kişinin kendi adına düzenlenir. Sporcu kartı, Bakanlık veya yetkilendirdiği kurum ve kuruluş tarafından Bakanlık bilişim sistemi üzerinden düzenlenir.
Sporcu Lisansı sporcunun, spor dalı faaliyetlerine ve yarışmalara katılabilmesine imkân veren izin belgesidir.
Sporcuların, spor yapabilmeleri ve yarışmalara katılabilmeleri için lisans sahibi olmaları gerekir. Lisans, sporcu lisansı veya sporcu kartı olmak üzere iki şekilde düzenlenebilir.
Sporcu lisansı, kulüp lisansı ya da ferdi lisans olarak ikiye ayrılır ve her spor dalı için ayrı düzenlenir.
Sporcu, aynı anda sporcu lisansı ve sporcu kartı sahibi olabilir.
Sporcu kartının voleybol için nasıl bir kullanımı olacağı çok açık değil. Sporcu kartı voleybolda faaliyet gösteren sporcuları kayıt altına alan bir sistem ancak gerekliliği ve faydaları konusunda hiçbir açıklama göremedim.
Sporcu kartı değil ama ferdi lisans konusu oldukça önemli. Çünkü bu kavram yönetmeliğin ilerleyen bölümlerinde yer buluyor.
FERDİ LİSANS
Voleybol ve basketbol branşlarında da geçerli olmak üzere bir sporcu kendisi için Ferdi Lisans çıkartabiliyor. Eğer sporcu 18 yaşın altında ise velisinin izniyle ferdi lisans çıkartılabiliyor.
Voleybol için bunun ne önemi var, voleybolda esas olan kulüp lisansıdır demeyin, ferdi lisans ile ilgili şöyle bilgiler de var:
Türkiye Voleybol Federasyonu Sporcu Lisans Vize ve Transfer Talimatı
Madde 7.3. Kulüp lisansına sahip olan sporcular yarışmalara katılmış olsalar bile her zaman kulübün muvafakati ile ya da muvafakati yoksa muvafakat bedelini ödemek şartıyla kulübünden ayrılarak kulüp lisanslarını ferdi lisansa dönüştürebilirler.
Madde 7.4. Kulüp lisansını ferdi lisansa dönüştüren ve tekrar kulüp lisansına dönüştürmek isteyen sporcular, o sezon bitmeden dönüşüm işlemi gerçekleştiremezler.
Madde 7.5. Dönüşüm işlemleri İl/İlçe müdürlükleri tarafından yapılır.
Bu maddelerden anlaşıldığı kadarıyla bir sezon devam ederken kendi kulübüne muvafakat bedelini ödeyen bir sporcu aynı sezon içinde değil ama onu izleyen sezonda bir başka spor kulübüne geçiş yapabiliyor. Peki muvakafat bedeli nedir, nasıl hesaplanır?
MUVAFAKAT BEDELİ
Türkiye Voleybol Federasyonu Sporcu Lisans Vize ve Transfer Talimatı Ek.5’de yer alan tabloya göre muvafakat bedelleri şöyle:
| Efeler ve Sultanlar Ligi takımları | 1.000 TL |
| Türkiye 1. Ligi ve 2. Ligi takımları | 500 TL |
| Yerel Ligler ve Bölgesel Lig takımları | 250 TL |
Bu bedeller sporcunun ilgili spor kulübünde aralıksız lisanslı olduğu ve yarışmalara katıldığı yıllar için yıllık olarak dikkate alınacak bedeller. Örneğin bir sporcu Türkiye 1. Liginde mücadele eden bir takımın alt yapı takımlarında 3 sezon boyunca antrenman yaparak müsabakalara katıldıysa, 3. sezonun sonuna doğru 3 x 500 = 1500 TL ödeyerek kendi kulüp lisansını ferdi lisansa çevirebiliyor ve bir sonraki sezonda istediği spor kulübünde kulüp lisansı çıkartabiliyor.
Yerel liglerde tamamen alt yapı takımları ile mücadele eden kulüplerin durumu ise daha da kötü: lisanslı sporcuları kulübe örneğin 3 yıl için sadece 750 TL ödeyerek serbest kalabiliyorlar.
Türkiye Basketbol Federasyonu için bu bedelleri bulamadım, ancak konuyla ilgili tüm açıklamalar Türkiye Basketbol Federasyonu Sporcu Lisans Vize ve Transfer Talimatı Madde 7 içinde yer alıyor.
SPORCUNUN TRANSFER ALT YAŞI
Türkiye Basketbol Federasyonu Sporcu Lisans Vize ve Transfer Talimatı Madde 10.1 farklı bir istisna içeriyor; bunun benzeri Türkiye Voleybol Federasyonu talimatlarında yok.
Türkiye Basketbol Federasyonu Sporcu Lisans Vize ve Transfer Talimatı Madde 10.1
12 yaş ve daha küçük yaştaki sporcular mevcut spor kulübünden muvafakat belgesi almadan her zaman transfer işlemi gerçekleştirebilirler.
12 yaşla ilgili olarak Türkiye Futbol Federasyonu’nun Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı içinde aşağıdaki bilgilere rastladım.
Türkiye Futbol Federasyonu Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı
MADDE 16 –YETİŞTİRME TAZMİNATI
(1) Futbolcuların eğitimi ve yetiştirilmesi 12–23 yaşları arasında gerçekleşir. Yetiştirme tazminatının hesaplanmasında TFF kayıtları esas alınır ve hesaplama eğitimin fiilen başladığı tarihten itibaren yapılır.
Bu eğer genel bir kabulse yani 12 yaş ve üzeri yaşlar spor kulüplerinin sporcu yetiştirmeye esas alınacağı yaşlar ise Türkiye Basketbol Federasyonu’nun 12 yaş altı sporcuların transferini tamamen serbest bırakması anlaşılır bir durum.
Bu arada hemen şunu da anımsatalım; voleybol ve basketbolda 8 yaşından itibaren bir sporcuya lisans çıkartılabiliyor.
Türkiye Voleybol Federasyonu’nun 12 yaş ile ilgili özel bir tarifi yok, bunu bir sonraki yazımı okurken yani spor kulüplerinin yetiştirme bedellerinin hesaplanması ile ilgili yazımı okurken anımsamanızı rica edeceğim.
BASKETBOLDA İLK LİSANS TANIMI
Türkiye Basketbol Federasyonu’nun halen geçerli olmayan Sporcu Lisans Vize ve Transfer Talimatı içinde şu bilgiler vardı:
Madde 5.2 Bir kulüpte tescilli olan basketbolcu, tescili olduğu kulübün müsabakalarında oynayabilmesi için; 14 yaşına kadar ilk-lisans, 14 yaşı sonrası ise lisans sahibi olması gereklidir. İlk-lisans ile oynama döneminin sonunda, kulüplerin en fazla sekiz (8) ilk-lisanslı basketbolcusuna lisans çıkarma hakkı vardır. Kulüpler bu haktan yararlanabilmesi için ilk-lisanslarını lisansa dönüştürmek istedikleri basketbolcularının listesini en geç 30 Haziran’a kadar Federasyona bildirmek zorundadır…
Oysa güncel olarak Türkiye Basketbol Federasyonu web sitesinde yayınlanan Sporcu Lisans Vize ve Transfer Talimatı’nda “ilk lisans” tanımı, kulüplerin öncelikli sporcuları, lisans çıkartma hakları vs tüm detaylar kaldırılmış durumda. Bu yazıyı okuyan basketbol kulüpleri için bilgi olarak eklemek istedim.
Bir sonraki yazımda SPORCU TRANSFERLERİ ile ilgili yenilikler ve ardından da YETİŞTİRME TAZMİNATI konusunda detaylı bilgiler vermeye çalışacağım.
